Radio Frequency Identification (RFID) en Manufacturing Execution System (MES) software helpt het productieproces in een timmerfabriek te stroomlijnen en te optimaliseren. Dat ervaart ook Van de Vin ramen en kozijnen in Heeze. Applicatiebeheerder Rudolph den Boer legt uit hoe RFID en MES bijdragen aan een aanzienlijke verkorting van de doorlooptijd. Met het zogenoemde vinTracking-systeem is een kozijn van A tot Z te volgen. En dat heeft veel voordelen.

Bron: Vakblad Timmerfabrikant
Tekst en foto’s: Kees de Vries

RFID

RFID is een technologie om van een afstand informatie op te slaan en te lezen van zogenaamde RFID-tags die op of in objecten zitten. Deze tags kunnen actief of semi-actief via een reader hun informatie prijsgeven. Vrij recent doet RFID zijn intrede in de houtsector, zoals inmiddels ook bij Van de Vin ramen en kozijnen in Heeze. Rudolph den Boer, verantwoordelijk voor procesbeheersing en automatisering, zegt: "De productie van kozijnen, ramen en deuren is nauwkeurig maatwerk met heel veel uitzoekwerk. Het gaat traditioneel gepaard met A0-vellen met kozijnaanzichten, details enz. Al met al is dat per project een heel pak papier. Papier is geduldig, maar ook erg inflexibel. Wijzigingen, en die zijn er eigenlijk altijd wel, zijn moeilijk door te voeren en vergen erg veel tijd. Digitaliseren met RFID maakt dat een kozijn op een betere manier door onze productie loopt en elke productiestap de benodigde informatie voor het grijpen heeft. Ons grootste doel te allen tijde is doorlooptijdverkorting. Dat staat boven aan."

RFID en hout zijn geen vrienden. RFIDdirect ontwikkelde voor de houtsector een RFID-tag die zich ondanks het houtvocht rondom goed laat uitlezen en decennialang blijft functioneren.

Identificatie via MES

Van de Vin en enkele gelijksoortige ondernemingen gingen aan de slag met Matrix Software om de kozijnsoftware en het ERP-systeem aan elkaar te koppelen en te ontsluiten via beelschermen en tablets in de fabriek. Ook verdiepte Van de Vin zich in technieken om elk kozijn, raam en deur gedurende het productieproces te identificeren. Den Boer: "Voorafgaand aan de spuiterij laat elk kozijndeel zich met een barcodesticker gemakkelijk identificeren. Daarna wordt het moeilijker. Voorheen graveerden we het kozijn in onze bewerkingsstraat, waarmee we handmatig het kozijn op papier en/of pdf konden opzoeken. Maar dat is omslachtig. RFID maakt het mogelijk om een kozijn, raam of deur snel te identificeren, van machinale afdeling, via voormontage, spuitstraat en afmontage. Daar heeft RFIDdirect ons bij geholpen en Matrix heeft het mogelijk gemaakt alle relevante informatie direct op een beeldscherm beschikbaar te hebben."

Applicatiebeheerder Rudolph den Boer van Van de Vin.

Datastroom

Het Engelse bedrijf RFIDdirect is een zogenoemde ‘solution provider’ die inmiddels met 25 jaar ervaring slimme RFID-oplossingen ontwikkelt voor het bijhouden van voorraden en projectbeheer, ook in de houtverwerkende industrie. De onderneming kan zowel hard- als software leveren en is specialist op gebied van passieve tags die geschikt zijn om van dichtbij met een leesapparaat uit te lezen. Er zijn geen zichtlijnen nodig zoals bij een streepjescode. Bij Van de Vin wordt de UHF-RFID-technologie toegepast. De tags blijven inactief tot de lezer ze ‘wekt’ en werken op Ultra High Frequency (UHF) een kortdragend frequentiebereik van 865 MHz tot 928 MHz. Vanuit een kantoor net over de grens in het Duitse Kleve volgt RFIDdirect de ontwikkelingen in de houtsector op de voet. Business development manager Auto ID Mohssine Ouchen zegt: "De markt gaat robotiseren. Daar hoort een enorme datastroom bij. Van de Vin en veel van hun collega’s ontdekken meer en meer de voordelen van RFID."

Mohssine Ouchen, business development manager Auto ID van RFIDdirect.

Geen vrienden

Vanwege het aanwezige vocht zijn RFID en hout geen vrienden van elkaar. De standaard tag is daarmee een lastig medium om zich snel en storingsvrij uit te laten lezen. RFIDdirect heeft speciaal voor de houtsector een speciale kunststof deuvelvormige tag ontwikkeld die met een extra 50 mm diep boorgat van 8 mm na de eerste bewerking onzichtbaar, maar altijd op een vaste plek in de kozijnverbinding wordt aangebracht (in de linkeronderhoek van het kozijn). "Daarbij is het belangrijk dat de tag zich rondom laat uitlezen en zijn functie behoudt tot de 75-jarige levensduur van kozijn, raam of deur. En dat is gelukt", aldus Mohssine Ouchen. "Ook aftersalesservice en garantie kunnen via deze techniek worden gevolgd."

Als service plakt Van de Vin voor de aannemer een QR-code op het beglaasde kozijn met informatie zoals projectnummer, fasering en het kozijnmerk. Die info komt ook uit het RFID-systeem.

Gedoseerde informatie

Van de Vin investeerde in softwareplatform MES- (Manufacturing Execution System) van Matrix Software waarbij uiteindelijk elke werkplek in de productie via een tablet die informatie krijgt die voor dat specifieke productiestation nodig is. De RFID wordt na de eerste bewerking van het hout ingebracht en ‘geladen’. Den Boer: "Elke afdeling krijgt gedoseerd de informatie die nodig is voor de desbetreffende productiestap, inclusief bijbehorende details en specificaties. Dat geeft duidelijkheid en scheelt een boel tijd en opzoekwerk. En het systeem is ‘live’. Dus als ik in de werkvoorbereiding een wijziging toevoeg, kozijnmaten verander, hang- en sluitwerk verander of wat dan ook, dan voert het systeem dat direct door. Een wijziging ook tijdens het productieproces is direct live zodat iedereen altijd over dezelfde projectinformatie beschikt. Feedback vanuit productie is op die manier veel efficiënter geworden. Zodra een gewenste aanpassingen verwerkt is, zijn eventuele vervolgfases die al voorbereid zijn ook direct aangepast! Het ‘spelletje’ werkvoorbereiding, terugkoppeling en productie is op die manier een stuk leuker geworden. Omdat je elk kozijn, raam of elke deur scant en deze dus volgt, verzamel je automatisch een nieuw soort data. Uit deze hoeveelheid data krijg je bovendien veel beter inzicht waar eventueel verbeteringen nodig zijn om het maximale uit je productie te halen. Het systeem is zo ook een goede ondersteuning voor je nacalculatie."

De RFID-tag wordt in de vorm van een kunststof deuvel in het hout ingebracht.

Materialenpaspoort

Na voltooiing van de huidige stap wil Van de Vin ook zijn circa 900 kozijnbokken uitrusten met een RFID-tag om via Matrix MES de uitgangscontrole te borgen en de expeditie te versnellen. Voor de afgiftebon hoeft dan alleen de bok gescand te worden. Den Boer: "De kosten van RFID zijn een investering, maar als we straks helemaal papierloos kunnen produceren spelen we bijna quitte. Als je dan ook nog de tijdbesparing erbij optelt omdat er niet meer naar informatie gezocht hoeft te worden, dan levert dit traject uiteinde lijk geld op. Zoekwerk is feitelijke pure verspilling. De ultieme wens is om ook onze servicemonteurs in het tablet- en readersysteem mee te nemen om op de bouwplaats over alle gegevens te beschikken zoals houtsoort, afwerking, hang- en sluitwerk enz." Den Boer vervolgt: "Als tussenstap plakken we nu voor de aannemer een QR-code op het beglaasde kozijn met informatie zoals projectnummer, fasering en het kozijnmerk. Onze klanten worden hiermee ontzorgd en hebben geen onnodig uitzoekwerk meer. Ook zal de RFID-tag in de toekomst voor elk kozijn belangrijke specifieke informatie toegankelijk maken, zoals een materialenpaspoort, technische productinformatie en verwerkingsvoorschriften. Dit helpt bij een efficiënte verwerking van, en service aan het kozijn over de gehele levensduur en eventueel in een ‘tweede leven’ ", aldus Den Boer. Van de Vin werkt nu inmiddels acht maanden met het systeem.

De RFID-tag kan met een uitleesapparaat worden uitgelezen en heeft altijd een vaste plek, de linkeronderhoek van het kozijn.

Business development manager Mohssine Ouchen zegt: "Een echte valkuil bij het succesvol implementeren van een RFID-traject is dat de opdrachtgever/gebruiker te snel en te veel wil. De mogelijkheden van deze techniek zijn erg groot en elke stap komt zeker op gebied van hardware met zijn eigen prijskaartje. RFIDdirect investeert veel tijd in persoonlijke begeleiding en procesanalyse om het beste resultaat uit het traject te halen." Den Boer: "Het is maatwerk. Het moet in je bedrijf en werkproces passen. We zijn laagdrempelig en kleinschalig per werkplek begonnen. Begeleiding van het personeel in de nieuwe werkwijze is ook belangrijk. We willen over een jaar volledig papierloos zijn." De belangstelling voor de techniek in de houtsector is groeiende. Voor de komende periode heeft RFIDdirect een aantal afspraken bij andere timmerfabrieken staan.